Cấy chỉ chữa mất ngủ là phương pháp sử dụng kim châm kết hợp với chỉ catgut (chỉ tự tiêu) tạo ra tác động cơ học lên huyệt vị trong một thời gian dài (khoảng 7 – 14 ngày). Tác động từ phương pháp này có tác dụng thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm căng thẳng thần kinh, điều hòa chức năng tim mạch và cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Cấy chỉ chữa mất ngủ là phương pháp gì?
là phương pháp điều trị được cải tiến từ châm cứu truyền thống. Phương pháp này sử dụng kim châm kết hợp với chỉ catgut (chỉ tự tiêu) tác động lên các huyệt vị nhằm tạo ra kích thích cơ học từ 7 – 20 ngày. Cấy chỉ có tác dụng kích thích tuần hoàn máu, nuôi dưỡng cơ quan bị tổn thương, giải phóng kinh lạc bị ứ trệ, điều hòa miễn dịch và tăng khả năng phòng vệ của cơ thể.
Thực tế, cấy chỉ đem lại nhiều lợi ích đối với sức khỏe và hiện nay được ứng dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh lý thường gặp. Ngoài ra, phương pháp này còn được áp dụng trong lĩnh vực làm đẹp (nâng cơ mặt, giảm béo,…).
Phương pháp cấy chỉ chữa mất ngủ sử dụng kim châm cùng với chỉ tự tiêu tác động lên những huyệt vị tương ứng nhằm cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm tình trạng khó ngủ, ngủ chập chờn và ngủ sâu giấc. Bên cạnh đó, phương pháp này còn hỗ trợ thúc đẩy tuần hoàn máu ở não bộ, giảm căng thẳng và phòng ngừa chứng suy nhược thần kinh.
Đối tượng nên cấy chỉ chữa mất ngủ
Phương pháp cấy chỉ chữa mất ngủ được thực hiện đối với những trường hợp sau:
- Chứng mất ngủ (thất miên) do tâm căn suy nhược (do các bệnh lý ở tim như cao huyết áp, thiếu máu cơ tim gây hồi hộp, lo âu, đánh trống ngực, dẫn đến chứng khó ngủ và mất ngủ)
- Điều trị hỗ trợ chứng thất miên ở các thể khác
Chống chỉ định cấy chỉ chữa mất ngủ
Tuy nhiên, những trường hợp sau không nên thực hiện điều trị bệnh mất ngủ bằng cấy chỉ:
- Dị ứng với chỉ tự tiêu
- Phụ nữ đang mang thai
- Vùng huyệt vị bị viêm nhiễm hoặc mắc các bệnh ngoài da (chàm)
- Các trường hợp đang bị sốt
- Cơ thể suy kiệt
- Huyết áp và nồng độ đường trong máu không ổn định
Ngoài những đối tượng chống chỉ định trên, một số nhóm đối tượng cũng có thể gặp phải rủi ro và tác dụng phụ khi cấy chỉ. Vì vậy trước khi thực hiện, bệnh nhân nên thông báo với bác sĩ tiền sử dị ứng và tình trạng sức khỏe để được cân nhắc về việc áp dụng phương pháp này.
Quy trình cấy chỉ chữa bệnh mất ngủ
Cấy chỉ chữa mất ngủ là phương pháp điều trị không sử dụng thuốc, ít gây đau và có mức độ xâm lấn thấp. Nếu thuận lợi, phương pháp này chỉ mất khoảng 15 – 30 phút thực hiện và người bệnh hoàn toàn có thể trở về nhà trong ngày.
Quy trình điều trị bệnh mất ngủ bằng cấy chỉ bao gồm 3 giai đoạn chính:
1. Chuẩn bị trước khi thực hiện
Trước khi thực hiện cấy chỉ, bác sĩ cần tiến hành chẩn đoán nhằm xác định nguyên nhân và đặc điểm của giấc ngủ. Bên cạnh đó, bệnh nhân nên phối hợp với bác sĩ trong việc khai thác tiền sử bệnh lý và tình trạng sức khỏe hiện tại nhằm đưa ra đánh giá về lợi ích và rủi ro khi thực hiện phương pháp này.
Sau khi được chỉ định điều trị bệnh mất ngủ bằng cấy chỉ, bệnh nhân nên thực hiện một số yêu cầu của thầy thuốc/ bác sĩ như:
- Nên dành thời gian nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh, lao động nặng nhọc và xúc động quá mức trước khi cấy chỉ ít nhất 24 giờ đồng hồ.
- Tắm rửa sạch sẽ trước khi cấy chỉ 4 – 5 tiếng, hạn chế các hoạt động gây đổ nhiều mồ hôi và nên mặc trang phục rộng rãi để thuận lợi cho việc cấy chỉ.
- Tránh dùng rượu bia, cà phê, thuốc, nước ngọt có gas và không hút thuốc lá trong ít nhất 24 giờ trước khi cấy chỉ. Đồng thời nên tránh tiếp xúc với hóa chất và bụi bẩn.
- Không nên quá căng thẳng và lo âu quá mức. Tâm lý bất ổn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả và làm tăng nguy cơ phát sinh tác dụng phụ.
- Người có sức khỏe yếu, dễ mệt và người cao tuổi nên nhờ người thân đi cùng để tránh tình trạng choáng đầu và hoa mắt sau khi thực hiện.
- Không nên để bụng quá đói hoặc quá nó khi châm cứu và cấy chỉ.
- Trong trường hợp đang sử dụng thuốc và viên uống hỗ trợ, nên chủ động thông báo với thầy thuốc. Nếu các loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả và tăng rủi ro khi cấy chỉ, bác sĩ có thể yêu cầu trì hoãn thời gian thực hiện hoặc đề nghị ngưng thuốc nếu có thể.
2. Thực hiện trị mất ngủ bằng cấy chỉ
Thầy thuốc chuẩn bị các thiết bị cần thiết và bệnh nhân nằm thoải mái để lộ huyệt vị trước cấy chỉ. Sau đó, tiến hành cấy chỉ vào những huyệt vị tương ứng với tình trạng bệnh lý. Thực tế, quy trình cấy chỉ chữa mất ngủ không có tính đồng nhất mà được cá thể hóa tùy thuộc vào đặc điểm giấc ngủ và căn nguyên cụ thể.
Các huyệt vị được cấy chỉ để điều trị bệnh mất ngủ:
– Huyệt Phong trì:
Huyệt Phong trì có tác dụng thanh nhiệt, sơ tà khí, minh mục, giải biểu và khu phong. Xoa bóp bấm huyệt, châm cứu và cấy chỉ huyệt vị này chủ trị chứng mất ngủ, đau đầu và đau mỏi vai gáy. Huyệt nằm ở chỗ hõm phía sau gáy, nằm giữa bờ trong cơ ức đòn chũm nối với bờ ngoài cơ thang bám vào đáy hộp sọ.
– Huyệt Bách hội:
Huyệt Bách hội nằm ở chỉnh giữa đỉnh đầu. Huyệt vị này có tác dụng tiềm can dương, thăng dương, tức phong, bình can, định thần, khai khiến và hồi dương cố thoát. Cấy chỉ vào huyệt vị này giúp giảm tình trạng mất ngủ, khó ngủ do tim hồi hộp, tai ù, người mệt mỏi, đầu nặng và hay quên.
– Huyệt Nội quan:
Huyệt Nội quan nằm ở mặt trong cánh tay, cách lằn cổ tay 2 thốn đo lên ngay chỗ lõm giữa cơ gan tay lớn và bé. Huyệt có tác dụng thanh tâm bào, lý khí, trấn thống, an thần và định tâm.
Cấy chỉ vào huyệt Nội quan không chỉ giúp trị mất ngủ, ngủ ngon giấc mà còn cải thiện các triệu chứng do tâm căn suy nhược như đau vùng tim, hông sườn đau, hồi hộp và mệt mỏi. Ngoài ra, huyệt vị này còn có tác dụng trị đau dạ dày và .
– Huyệt Tam âm giao:
Huyệt Tam âm giao nằm ở mặt trong cẳng chân, đo từ đỉnh cao nhất của mắt cá chân lên 3 thốn. Huyệt vị này là giao hội của ba kinh chính trong cơ thể là Tỳ, Can và Thận. Cấy chỉ vào huyệt Tam âm giao có tác dụng khu phong, điều huyết, hóa thấp, ích thận, sơ can, kiện tỳ, thông khí trệ và bổ âm, chủ trị chứng mất ngủ do thần kinh suy nhược.
Ngoài ra, thầy thuốc cũng có thể gia thêm các huyệt vị tùy thuộc vào căn nguyên gây ra chứng thất miên:
- Nếu do Tâm Tỳ hư tổn thì gia thêm huyệt Túc tam lý, Cách du và Tâm du
- Nếu xảy ra do Tâm dương vượng hoặc Tâm huyết hư thủy, gia thêm huyệt Cách du và Tâm du
- Trường hợp thất miên do Can, Đởm hỏa vượng và Thậm âm hư, thêm huyệt Cách du, Can du và Thận du
- Nếu do Vị khí bất thông (không điều hòa), gia thêm huyệt Vị du, Tỳ du, Thiên đột và Túc tam lý
- Mất ngủ do Thận – Tâm bất giao gia thêm huyệt Thận du
3. Theo dõi sau khi cấy chỉ
Quá trình cấy chỉ chữa kéo dài khoảng 15 – 30 phút tùy vào tình trạng sức khỏe. Sau đó, bệnh nhân cần nằm nghỉ ngơi và theo dõi tại bệnh viện/ phòng khám trong khoảng 30 phút. Nếu không có vấn đề bất thường, người bệnh có thể trở về nhà trong ngày. Tuy nhiên nếu có rủi ro phát sinh, bệnh nhân cần ở lại bệnh viện để được xử lý kịp thời.
- Chảy máu: Bác sĩ sử dụng bông gòn ấn vào huyệt vị và dùng băng gạc để cầm máu.
- Đau, sưng chỗ cấy chỉ: Có thể chườm đá để giảm viêm hoặc sử dụng thuốc chống viêm và kháng sinh trong trường hợp cần thiết.
- Dị ứng chỉ tự tiêu: Sử dụng thuốc kháng histamine H1 để ức chế phản ứng dị ứng. Đối với những trường hợp dị ứng với chỉ tự tiêu, tuyệt đối không tiếp tục thực hiện cấy chỉ và các phương pháp sử dụng loại chỉ này.
- Vựng châm: Vựng châm là tình trạng bệnh nhân bị tụt huyết áp, đổ mồ hôi, hoa mắt, chóng mặt, bất tỉnh,… khi châm. Đối với trường hợp này, bác sĩ sẽ xử lý theo phác đồ y khoa.
Tham khảo thêm:
Chăm sóc tại nhà sau khi cấy chỉ chữa mất ngủ
Cấy chỉ là phương pháp xâm lấn tối thiểu nên có thời gian phục hồi nhanh và chế độ chăm sóc tương đối đơn giản. Tuy nhiên để hạn chế rủi ro phát sinh và hỗ trợ hiệu quả điều trị, bệnh nhân nên thực hiện chế độ chăm sóc khoa học theo hướng dẫn của thầy thuốc/ bác sĩ.
Cách chăm sóc tại nhà sau khi điều trị bệnh mất ngủ bằng phương pháp cấy chỉ:
- Tránh vận động mạnh và lao động nặng sau khi cấy chỉ. Thay vào đó, nên nghỉ ngơi ít nhất 4 – 5 tiếng để điều hòa huyết áp, giảm mệt mỏi, choáng đầu và phục hồi thể trạng.
- Huyệt vị có thể bị chảy máu nhẹ sau khi thực hiện khoảng 1 – 2 tiếng. Để tránh nhiễm trùng, nên hạn chế chạm tay vào huyệt vị, đồng thời cần tránh mặc trang phục bó sát và thực hiện các hoạt động khiến cơ thể đổ nhiều mồ hôi như tập thể dục, mang vác nặng,…
- Không sử dụng thuốc lá và đồ uống chứa cồn. Các thói quen này có thể làm gián đoạn quá trình phục hồi huyệt vị và thể trạng.
- Kiêng cử tuyệt đối thực phẩm có tính hàn, tanh như nghêu, sò, bạch tuộc, cá, tôm và các món ăn được làm từ gạo nếp.
- Phối hợp với một số biện pháp hỗ trợ như ăn uống điều độ, nghỉ ngơi hợp lý, thư giãn,… để cải thiện chất lượng và kéo dài thời gian ngủ.
Cấy chỉ chữa mất ngủ chỉ đem lại hiệu quả khi thực hiện theo liệu trình. Vì vậy sau 7 – 14 ngày hoặc hơn (tùy theo chỉ định của thầy thuốc), bệnh nhân nên quay trở lại phòng khám/ bệnh viện để tiếp tục cấy chỉ. Liệu trình cấy chỉ không cố định mà phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe và bệnh lý của từng trường hợp.
Điều trị mất ngủ bằng cấy chỉ có hiệu quả không?
Cấy chỉ là phương pháp cải tiến từ kỹ thuật châm cứu. Phương pháp này tạo ra kích thích cơ học trong thời gian dài (7 – 14 ngày) nên đem lại hiệu quả cao hơn so với những kỹ thuật truyền thống. Hơn nữa, cấy chỉ không phải thực hiện hằng ngày như châm cứu mà chỉ cần thực hiện 1 lần/ 7 – 14 ngày. Chính vì vậy, phương pháp này giúp bệnh nhân tiết kiệm được thời gian và chi phí.
Thực tế cho thấy nếu chỉ định đúng, cấy chỉ có thể cải thiện tình trạng mất ngủ, khó ngủ, ngủ chập chờn và không sâu giấc do các chứng bệnh ở tim gây ra. Bên cạnh đó, phương pháp này còn giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm mệt mỏi, cải thiện tình trạng tim đập mạnh, hồi hộp, đau đầu và hoa mắt.
Đối với chứng thất miên do các thể bệnh khác, cấy chỉ chỉ giúp cải thiện triệu chứng. Do đó để ổn định giấc ngủ lâu dài, bệnh nhân cần phối hợp với các phương pháp khác như sử dụng thuốc, nghỉ ngơi hợp lý, ăn uống điều độ, tập thể dục thường xuyên,…
Mất ngủ là chứng bệnh thường gặp ở người già, người phải học tập và làm việc với cường độ cao. Bệnh có thể xảy ra do ảnh hưởng của các bệnh lý, sự thay đổi của các cơ quan trong cơ thể, căng thẳng thần kinh hoặc do các tác nhân bên ngoài.
Nếu chỉ phụ thuộc vào các phương pháp làm giảm triệu chứng, mất ngủ có thể tiến triển dai dẳng và chuyển sang giai đoạn mãn tính. Vì vậy để hoàn toàn, bệnh nhân cần phối hợp các phương pháp chữa trị với việc xác định – loại trừ nguyên nhân gây bệnh.
Bên cạnh những ưu điểm vượt trội như thời gian thực hiện nhanh, ít gây đau, tiết kiệm chi phí, không xảy ra hiện tượng phụ thuộc,… cấy chỉ chữa mất ngủ vẫn có một số mặt hạn chế như đau nhức, sưng viêm huyệt vị, nhiễm trùng, chảy máu, dị ứng chỉ tự tiêu và vựng châm.
Vì vậy, để lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp, bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa. Không nên tự ý thực hiện cấy chỉ tại các cơ sở y tế không đảm bảo vô trùng thiết bị và kỹ thuật viên có chuyên môn kém.
Cấy chỉ chữa mất ngủ là phương pháp điều trị được áp dụng tương đối phổ biến. Phương pháp này có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ và làm giảm các triệu chứng đi kèm như tim hồi hộp, lo âu, đau tức vùng ngực,… Tuy nhiên để điều trị bệnh mất ngủ dứt điểm, bệnh nhân nên phối hợp cùng với các phương pháp y tế và lối sống lành mạnh.
Tham khảo thêm:
